De Nadelen van het Leven als Expat

Het leven als expat is bevat niet alleen maar eenhoorns, regenbogen en zorgeloosheid. Het leven als expat kent ook best wel wat nadelen. Nadelen waar lang niet iedereen weet van heeft of bij stil staat. Daarom deel ik vandaag een aantal nadelen die op mij van toepassing zijn als het om wonen in het buitenland gaat.

Wat is een Expat?

Officieel is een expat iemand die zich tijdelijk in het buitenland vestigt voor werk. Een werkgever heeft een dependance in het buitenland en een werknemer wordt daar voor een bepaalde tijd, vaak een jaar, naar toegestuurd. Shell is een bedrijf dat veel expats heeft, over heel de wereld.
Hoewel ik niet door een werkgever naar China gestuurd ben, maar hier op eigen initiatief naar toe ben gegaan, voel ik me wel een expat. Waarom? Omdat ik me tijdelijk in China heb gevestigd. Hoe lang die tijd zal zijn, dat is alleen niet helemaal duidelijk.

Nadelen aan het Leven als Expat

Zoals ik in de introductie al schrijf is het leven als expat niet alleen maar leuk en bijzonder. Natuurlijk zijn er voordelen (meer kans om te reizen, mijn geld dat hier meer waard is, etc.), maar er kleven echt ook wel nadelen aan het het wonen in het buitenland. In dit artikel bespreek ik een aantal van die nadelen. Nadelen waar ik stuk voor stuk ervaring mee heb.

Familie Woont Ver Weg

Nou woonde ik in Nederland ook niet naast de deur, maar je woont toch een stuk dichterbij elkaar wanneer je in het zelfde land woont dan wanneer je aan de andere kant van de wereld woont. Het is onmogelijk om spontaan langs te gaan voor een kopje koffie of op zondagavond aan te schuiven bij het diner.
Zeker het afgelopen anderhalve jaar was dit extra lastig. Er waren veel momenten waarop ik bij mijn familie had willen zijn.

Integreren

Hoe lang ik ook in China woon (inmiddels al weer ruim 5 jaar), helemaal integreren zal ik nooit. De Chinese cultuur is niet meer compleet onbekend voor me en met de Chinese taal kan ik goed uit de voeten. Toch blijf ik een opvallende verschijning wanneer ik door de straten loop. Vooral mijn lengte en blonde haren zorgen daarvoor. Ik merk het vooral goed wanneer ik op de wat meer toeristische plekken ben. Bijvoorbeeld in de Verboden Stad.

Het integreren is niet alleen lastig op straat, maar ook op het werk. De afgelopen jaren werkte ik op een Chinese school en daar wat ik toch geen écht deel van het team. Niet zoals mijn Chinese collega’s dat waren. Natuurlijk doe ik mijn best en pas ik me aan, maar volledig integreren is onmogelijk.

Taalbarrière

Zoals ik zei is mijn Chinees momenteel op een redelijk goed niveau. Ik kan gesprekken voeren, teksten lezen en red me over het algemeen heel aardig. Dat was niet altijd zo (ik sprak geen woord Chinees toen ik hier de eerste keer kwam) en dat is écht heel lastig! Voor mij was het belangrijk om met mensen te kunnen communiceren, maar dat ging gewoon niet altijd. Zeker in Shaoxing, waar ik eerste woonde spraken weinig mensen Engels. Gelukkig kom je met handen en voeten een heel eind, maar het kletst toch een stuk makkelijker wanneer je de taal kunt gebruiken.
Dat ik de taal nu redelijk beheers betekent overigens niet dat nooit meer last heb van de taalbarrière. Veel onderwerpen blijven toch moeilijk om over te praten, simpelweg omdat die onderwerpen op school niet worden behandeld.

Belangrijke gebeurtenissen

Verjaardagen, bruiloften, maar ook minder leuke gebeurtenissen. Allemaal zijn ze belangrijk en als expat mis je er veel, van zowel familie als vrienden. Hoe hard je ook je best doet en hoe graag je het ook wil, door de afstand is het gewoon niet mogelijk om overal bij te zijn.
Zelf heb ik al heel veel belangrijke gebeurtenissen moeten missen en hoe hard ik ook m’n best deed er bij te zijn, het zal toch altijd pijnlijk blijven dat ik er niet bij kon zijn.
Op dit soort momenten is het soms echt kut (pardon my French) dat China zo ontzettend ver weg is.

Cultuurverschillen

De cultuurverschillen die ik als expat ervaar zijn enorm. China en Nederland zijn op geen enkel vlak hetzelfde. In combinatie met de taalbarrière vind ik het zo af en toe nog steeds wel moeilijk om met mensen samen te werken, me aan te passen en minder direct te zijn. Het behouden van ‘gezicht’ en het daarbij horende gezichtverlies is hier heel belangrijk. Het maken van fouten wordt gevreesd, initiatief wordt over het algemeen maar weinig getoond en er worden soms lange omwegen gemaakt om een bepaald punt te bereiken. Zaken waar ik niet altijd evenveel van snap; er zijn, in mijn ogen, zoveel dingen die effectiever kunnen! Mijn Hollandse directheid wordt niet altijd gewaardeerd en het onbegrip van twee kanten zorgen wel eens voor ongemakkelijke momenten en irritaties.

Eenzaamheid

Eenzaamheid kan je grijpen, kan je doen terug verlangen naar je thuisland, naar je veilige haven. Zeker wanneer je in een nieuwe omgeving bent, je moet aanpassen aan een cultuur, eten moet eten dat je niet kent, geen vrienden of familie om je heen hebt kan de eenzaamheid genadeloos hard toeslaan.
Persoonlijk ben ik nooit echt eenzaam geweest hier in China. Altijd had ik mensen om mij heen en al vrij snel na mijn aankomst in China leerde ik Miguel kennen. Dat heeft het voor mij wel makkelijker gemaakt. Wat ik wel ervaren heb, is het missen van mensen uit je vertrouwde omgeving. Familie & vrienden die me door en door kennen, waarbij ik altijd terecht kan.

Vrienden

Leven als expat heeft ook invloed op de vriendschappen die je hebt. Vriendschappen met de mensen die je kent uit het land / de stad die je achter je hebt gelaten, maar ook de nieuwe vriendschappen die je zult sluiten.
Een aantal (2) van de vriendschappen die ik in Nederland had hebben de afstand niet ‘overleefd’, die vriendschappen zijn verwaterd. Enerzijds is dat jammer, anderzijds weet ik dat het zo gaat met vriendschappen. Wie weet had de vriendschap ook geen stand gehouden wanneer ik in Nederland was blijven wonen. Het is lastig, want beiden moeten tijd en energie in de vriendschap willen steken om deze te kunnen behouden wanneer je elkaar niet vaak ziet. Lees ook mijn artikel over hoe wonen in het buitenland vriendschappen beïnvloedt.

Het vinden van nieuwe vrienden is ook niet makkelijk. Ik moet er hier in Beijing écht op uitgaan om nieuwe mensen te leren kennen. Het gaat niet zo gemakkelijk zoals het in Nederland altijd ging. Niet dat het erg is, maar het is wel anders. Daarbij komt ook dat ik in het verleden hier in China wel veel met mensen ben omgegaan waar ik in Nederland niet zo snel mee zou optrekken.
Verder zijn het komen en gaan van mensen ook onderdeel van mijn leven als expat. Maanden trek ik met mensen op, maar er komt bijna altijd een moment waarop zij, of ik, weer vertrekken. Terug naar hun vaderland of naar een ander land. Het feit dat ik weet dat de vriendschappen die ik hier sluit vaak maar voor een bepaalde tijd zijn zorgen er wel eens voor dat ik wat terughoudender ben en me wat minder open stel voor mensen. Uit een soort zelfbescherming.

Voordelen versus Nadelen van het Leven als Expat

Met zo’n lijst van nadelen aan het leven als een expat zou je bijna gaan denken dat ik het niets vind om in het buitenland te wonen. Gelukkig is dat niet zo en vind ik het 90% van de tijd gewoon heel leuk om in China te wonen. Voor mij wegen de voordelen dus zeker op tegen de nadelen.

Herken jij punten uit deze lijst, laat het me weten in een reactie! Ook naar aanvullingen ben ik benieuwd.